- Stwierdzenie nabycia spadku – zanim możliwy będzie dział spadku, sąd musi wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku przez poszczególnych spadkobierców lub spadkobiercy muszą przedstawić akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza.
- Złożenie wniosku o dział spadku – spadkobiercy mogą wnieść o dział spadku do sądu (postępowanie sądowe) lub zawrzeć umowę u notariusza (postępowanie ugodowe).
- Określenie składu masy spadkowej – konieczne jest ustalenie, co wchodzi w skład majątku spadkowego (np. nieruchomości, ruchomości, długi).
- Podział majątku – możliwe są trzy formy podziału:
- Podział fizyczny – każda osoba otrzymuje fizycznie określoną część majątku.
- Przyznanie całości jednej osobie za spłatą pozostałych – jedna osoba otrzymuje cały majątek, a pozostałym wypłacane są odpowiednie kwoty.
- Sprzedaż majątku i podział uzyskanej kwoty – majątek jest sprzedawany, a pieniądze dzielone między spadkobierców.
- Sądowe postępowanie działowe – sąd decyduje o podziale majątku w przypadku braku zgody między spadkobiercami.
- Umowa o dział spadku – jeśli spadkobiercy są zgodni, mogą zawrzeć umowę działową u notariusza, co jest szybsze i mniej kosztowne.
- Uwzględnienie długów spadkowych – w procesie działu spadku uwzględniane są także zobowiązania spadkowe, które dzieli się pomiędzy spadkobierców proporcjonalnie do ich udziałów.
- Rozstrzygnięcie kosztów – sąd lub strony ustalają, kto ponosi koszty postępowania i ewentualne spłaty.
- Wydanie postanowienia sądu – jeśli dział spadku przeprowadza sąd, wydaje on postanowienie, które ma moc prawną.
- Dokonanie wpisów w księgach wieczystych – po dziale spadku dokonuje się zmian w księgach wieczystych dotyczących nieruchomości.
- Ostateczność działu spadku – po zakończeniu postępowania nie można ponownie dokonywać podziału, chyba że ujawnią się nowe składniki majątku spadkowego.
- Podział spadku w przypadku długów – jeśli spadek obejmuje długi, są one dzielone proporcjonalnie do udziałów spadkobierców.
Podsumowując, dział spadku to kluczowy krok w uregulowaniu sytuacji majątkowej po śmierci spadkodawcy. Można go przeprowadzić w sposób polubowny (notarialnie) lub sądowy, zależnie od zgodności spadkobierców.