Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, a czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Prokura jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, wobec czego prokurent działa w imieniu i ze skutkami dla reprezentowanego przedsiębiorcy, wywołując swoim zachowaniem skutki bezpośrednio w sferze reprezentowanego. Prokurent składa własne oświadczenie woli, w imieniu reprezentowanego podmiotu, ze skutkiem bezpośrednim dla tego podmiotu.
Czym różni się prokura od pełnomocnictwa ?
- w odróżnieniu od pełnomocnictwa mocodawcą może być wyłącznie przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS, co oznacza, że prokury nie mogą udzielać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, gdyż podlegają oni wpisowi do ewidencji – Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Prokury nie mogą ustanawiać wspólnicy spółki cywilnej dla ich reprezentacji w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa, ponieważ spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i nie jest przedsiębiorcą podlegającym wpisowi do rejestru przedsiębiorców w KRS. W spółce cywilnej dopuszczalne jest ustanawianie wyłącznie pełnomocników.
- prokury można udzielić wyłącznie osobom fizycznym o pełnej zdolności do czynności prawnych,
- zakres umocowania prokurenta wynika z ustawy, a w przypadku pełnomocnictwa wynika wyłącznie z umocowania,
- udzielenie prokury następuje na piśmie pod rygorem nieważności i podlega wpisowi do rejestru,
- prokurent nie może udzielać prokury substytucyjnej.
Prokura może być w każdym czasie odwołana i nie można udzielać prokury nieodwołalnej. Prokura wygasa też w okresie likwidacji przedsiębiorcy oraz ogłoszenia upadłości.
Cechą wspólną prokury i pełnomocnictwa jest zaufanie, które jest sprawą fundamentalną każdego umocowania.
Zakres prokury obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Są to zarówno czynności materialnoprawne, np. zawieranie umów, nabywanie praw, zaciąganie zobowiązań, zatrudnianie pracowników oraz czynności procesowe dokonywane przed sądami cywilnymi, administracyjnymi, a także występowanie wobec organów administracji.
Prokura obejmuje umocowania do składania oświadczeń woli oraz do przyjmowania oświadczeń woli. Prokurent umocowany jest wyłącznie do reprezentacji, a nie prowadzenia spraw.